Wraz z dynamicznym rozwojem nowoczesnego przemysłu, zarządzanie temperaturą stało się kluczowym czynnikiem wpływającym na wydajność i niezawodność produktów. Od wysokowydajnych komputerów po komponenty lotnicze i kosmiczne, wybór materiałów o wysokiej przewodności cieplnej stał się niezbędnym czynnikiem w tych zaawansowanych zastosowaniach.
Materiały ceramiczne charakteryzują się wyjątkowymi parametrami w zakresie przewodnictwa cieplnego dzięki unikalnemu połączeniu właściwości. Ich przewodnictwo cieplne jest lepsze niż tradycyjnych tworzyw sztucznych, a ponadto zapewniają doskonałą izolację elektryczną, co jest szczególnie przydatne w elektronice. Przykładowo, przewodnictwo cieplne popularnych materiałów ceramicznych z azotku glinu (AlN) sięga 180 W/mK, znacznie przewyższając typowe tworzywa konstrukcyjne (0,2-0,4 W/mK). To doskonałe połączenie przewodnictwa cieplnego i właściwości izolacji elektrycznej sprawia, że materiały ceramiczne zajmują niezastąpioną i ważną pozycję w zastosowaniach takich jak obudowy układów elektronicznych i podłoża rozpraszające ciepło.
Ciekawi Cię, jakie są 10 materiałów ceramicznych o najlepszym przewodnictwie cieplnym? Obserwuj nas i czytaj dalej, a znajdziesz odpowiedź.
Szybkie linki
- Co to jest przewodność cieplna?
- Tabela przewodności cieplnej popularnych materiałów ceramicznych
- Dziesięć materiałów ceramicznych o najwyższej przewodności cieplnej
- Jak wybrać materiał ceramiczny o najlepszej przewodności cieplnej?
- Zastosowanie ceramicznych materiałów przewodzących ciepło
Co to jest przewodność cieplna?
Przewodność cieplna Jest ważnym wskaźnikiem pomiaru przewodności cieplnej materiałów. Jego jednostką jest wat na metr (kelwin) (W/mK). Ten wskaźnik odzwierciedla przewodność cieplną materiału. Należy pamiętać, że przewodność cieplna materiałów ceramicznych nie jest stała. Wpływa na nią wiele czynników, takich jak proces produkcji, czystość materiału, wielkość ziarna i temperatura pracy, które wpływają na ostateczną przewodność cieplną materiałów ceramicznych.
Tabela przewodności cieplnej popularnych materiałów ceramicznych
W rzeczywistych zastosowaniach przewodność cieplna materiałów może się nieznacznie różnić ze względu na czystość, strukturę krystaliczną, technologię przetwarzania i zewnętrzne czynniki środowiskowe.
Materiały ceramiczne |
Przewodność cieplna (W/m·K) |
Azotek glinu (AIN) |
170 |
Tlenek berylu (BeO) |
260 |
Węglik krzemu (SiC) |
120-200 |
Azotek krzemu (Si3N4) |
20-30 |
Tlenek glinu (Al2O3) |
25-35 |
Magnezja (MgO) |
60 |
Cyrkonia (ZrO2) |
2-3 |
Azotek boru (BN) |
60 |
Węglik boru (B4C) |
30-50 |
Tlenek itru (Y2O3) |
12 |
Tlenek tytanu (TiO2) |
11 |
Tlenek krzemu (SiO2) |
1.4 |
Węglik wolframu (WC) |
85-100 |
Tlenek niobu (Nb2O5) |
6-8 |
Tlenek indu (ln2O3) |
15 |
Glinian wapnia (CaAl2O4) |
6-10 |
Tlenek lantanu (La2O3) |
12-15 |
Tlenek rodu (Rh2O3) |
40-50 |
Kompozyt ceramiczny z węglika krzemu i grafitu (SiC-C) |
120-200 |
Kompozyt ceramiczny azotku krzemu i tlenku glinu (Si3N4 (Al203) |
20-40 |
Kompozyt ceramiczny z tlenku glinu i węglika krzemu (AI2O3- (SiC) |
50-70 |
Kompozyt ceramiczny azotku glinu i tlenku glinu (AIN- (Al2O3) |
100-150 |
Kompozyt ceramiczny z tlenku cyrkonu i tlenku itru (ZrO2-Y2O3) |
2-10 |
Kompozyt ceramiczny z tlenku glinu i cyrkonu (AI203-ZrO2) |
10-20 |
Kompozyt ceramiczny azotku krzemu i węglika krzemu (Si3N4-SiC) |
80-120 |
Kompozyt ceramiczny z węglika krzemu i azotku boru (SiC-BN) |
100-150 |
Kompozyt ceramiczny z tlenku glinu i grafitu (AI203-C) |
30-50 |
Kompozyt ceramiczny z tlenku glinu i magnezu (AI2O3-MgO) |
50-70 |
Dziesięć materiałów ceramicznych o najwyższej przewodności cieplnej
Tlenek berylu (BeO)
Tlenek berylu jest jednym z materiałów ceramicznych o najlepszym obecnie przewodnictwie cieplnym. Jego przewodność cieplna waha się w granicach 184-300 W/mK, co jest wartością bardzo zbliżoną do przewodności cieplnej niektórych metali. Jego doskonała przewodność cieplna wynika z unikalnej struktury krystalicznej i silnych wiązań kowalencyjnych.
Tlenek berylu charakteryzuje się nie tylko doskonałą przewodnością cieplną, ale również właściwościami izolacyjnymi i niską stałą dielektryczną. Jego wytrzymałość na ściskanie może sięgać 245 MPa i charakteryzuje się dobrą odpornością na szok termiczny. Jest niezbędnym elementem odprowadzania ciepła w systemach komunikacji satelitarnej w przemyśle lotniczym i kosmicznym; stanowi również doskonałe podłoże do odprowadzania ciepła w urządzeniach RF dużej mocy.
Jednak tlenek berylu również wiąże się z poważnymi wyzwaniami. Surowce tlenku berylu są toksyczne i muszą być produkowane z zachowaniem ścisłych zasad bezpieczeństwa. Ponadto proces jego produkcji jest bardzo złożony. Niektóre czynniki wpływają na wysokie koszty produkcji.
Azotek glinu (AlN)
Azotek glinu to ceramiczny materiał przewodzący ciepło o doskonałych parametrach. Jego przewodność cieplna mieści się w zakresie 140–180 W/mK. W ostatnich latach azotek glinu, materiał ceramiczny, zyskał na popularności ze względu na swoje wszechstronne, doskonałe parametry.
Azotek glinu oferuje doskonałe połączenie doskonałej przewodności cieplnej i właściwości izolacji elektrycznej. Jego współczynnik rozszerzalności cieplnej jest zbliżony do współczynnika półprzewodników krzemowych (4,5×10^-6/K), co stanowi wyjątkową zaletę w dziedzinie obudów elektronicznych. Jego wysoka przewodność cieplna może być wykorzystywana do odprowadzania ciepła z układów LED, podłoży rozpraszających ciepło w modułach mocy, urządzeniach radiowych i układach scalonych dużej skali, co może znacząco wydłużyć żywotność tych urządzeń.
Węglik krzemu (SiC)
Przewodność cieplna węglik krzemu Zakres wartości współczynnika izolacyjności cieplnej wynosi od 120 do 180 W/mK. Jest to wysokowydajny materiał ceramiczny o niezwykle szerokim zastosowaniu, niezastąpiony w wielu zaawansowanych dziedzinach.
Oprócz doskonałej przewodności cieplnej, węglik krzemu charakteryzuje się również doskonałą wytrzymałością mechaniczną, wytrzymałością na zginanie >400 MPa oraz wyjątkowo wysoką twardością i dobrą odpornością na zużycie. W niektórych zastosowaniach przemysłowych węglik krzemu jest szeroko stosowany w wysokotemperaturowych wymiennikach ciepła, uszczelnieniach mechanicznych, łożyskach i narzędziach skrawających ze względu na unikalne połączenie właściwości. W zastosowaniach elektronicznych jest również bardzo ważnym materiałem opakowaniowym.
Tlenek miedzi i glinu (CuAlO2)
Tlenek miedzi i glinu to nowy rodzaj kompozytowego materiału ceramicznego na bazie tlenku. Jego przewodność cieplna mieści się w zakresie 100-200 W/mK. Charakteryzuje się dobrą przewodnością cieplną i elektryczną i może stanowić nowe rozwiązania w niektórych konkretnych scenariuszach.
W przemyśle elektronicznym zyskał on popularność dzięki podwójnemu przewodnictwu elektrycznemu i cieplnemu. Można go spotkać w produkcji niektórych urządzeń termoelektrycznych i wysokowydajnych podzespołów elektronicznych.
Azotek boru (BN)
Azotek boru znany jest ze swojej unikalnej, warstwowej struktury i zmiennej przewodności cieplnej, wahającej się od 20 do 300 W/mK, w zależności od struktury. Spośród nich heksagonalny azotek boru (h-BN) charakteryzuje się wyjątkowo wysoką przewodnością cieplną w kierunku płaskim, sięgającą 200-250 W/mK, natomiast sześcienny azotek boru (c-BN) charakteryzuje się zazwyczaj przewodnością cieplną na poziomie 30-70 W/mK.
Azotek boru charakteryzuje się doskonałą stabilnością w wysokich temperaturach, obojętnością chemiczną i samosmarownością, a jego doskonałe właściwości izolacyjne i niska stała dielektryczna sprawiają, że doskonale sprawdza się w elektronice. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że azotek boru może nadal utrzymywać stabilną przewodność cieplną w środowiskach o wysokiej temperaturze, co jest trudne do osiągnięcia w przypadku wielu innych materiałów.
Azotek boru ma szerokie zastosowanie w zakresie przewodnictwa cieplnego. W przemyśle lotniczym azotek boru może być szeroko stosowany w wysokotemperaturowych elementach izolacyjnych i systemach zarządzania temperaturą. W przemyśle elektronicznym jest również doskonałym podłożem do odprowadzania ciepła i materiałem przewodzącym ciepło.
Dwuborek tytanu (TiB2)
Przewodność cieplna dwuborku tytanu mieści się w przedziale 60-70 W/mK. Chociaż nie jest to najwyższa wartość wśród wielu materiałów ceramicznych, jego unikalne połączenie właściwości sprawia, że ma on istotne znaczenie w określonych dziedzinach.
W zastosowaniach przemysłowych dwuborek tytanu używany jest głównie w urządzeniach do obróbki ciekłego metalu w wysokiej temperaturze, narzędziach skrawających i częściach odpornych na zużycie.
Tlenek magnezu (MgO)
Przewodność cieplna tlenku magnezu mieści się w zakresie 40-60 W/mK. Jest to ekonomiczny materiał ceramiczny o wysokiej przewodności cieplnej, łączący w sobie właściwości izolacji elektrycznej i przewodnictwa cieplnego. W elektronice tlenek magnezu jest bardzo dobrym materiałem izolacyjnym i odprowadzającym ciepło. Ponadto jest często stosowany w materiałach ogniotrwałych i elementach termoizolacyjnych.
Azotek krzemu (Si3N4)
Przewodność cieplna azotku krzemu mieści się w zakresie 20–70 W/mK, ale charakteryzuje się on bardzo dobrymi właściwościami mechanicznymi i odpornością na szok termiczny, co czyni go niezastąpionym w niektórych specyficznych zastosowaniach. Jego wyjątkowo wysoka wytrzymałość i udarność pozwalają mu dobrze sprawdzać się w środowiskach o wysokiej temperaturze. W zastosowaniach elektronicznych o wysokiej temperaturze jest często wykorzystywany jako materiał opakowaniowy i element odprowadzający ciepło. Ponadto, jest również doskonałym materiałem do produkcji elementów silników i układów przeniesienia napędu w przemyśle motoryzacyjnym.
Tlenek glinu (Al2O3)
Przewodność cieplna glinka jest stosunkowo niski w porównaniu do poprzednich materiałów ceramicznych i waha się w granicach 20–50 W/mK, ale ze względu na doskonałą opłacalność i stabilne parametry zajmuje również bardzo ważne miejsce w niektórych gałęziach przemysłu.
W dziedzinie obudów elektronicznych ceramika glinowa stała się preferowanym materiałem opakowaniowym dla urządzeń elektronicznych o średniej i niskiej mocy ze względu na dobre właściwości izolacyjne, umiarkowaną przewodność cieplną i przystępną cenę. Tlenek glinu dobrze wiąże się z metalami i doskonale nadaje się do produkcji metalizowanych podłoży ceramicznych.
Węglik cyrkonu (ZrC)
Węglik cyrkonu to ceramiczny materiał o ultrawysokiej temperaturze, charakteryzujący się przewodnością cieplną 20-40 W/mK. Jego najbardziej charakterystycznymi cechami są wyjątkowo wysoka temperatura topnienia (ponad 3500°C) oraz doskonała odporność na utlenianie. W niektórych środowiskach o ultrawysokich temperaturach węglik cyrkonu wykazuje doskonałą stabilność termiczną i wytrzymałość mechaniczną. Na przykład, w przemyśle lotniczym i kosmicznym, węglik cyrkonu jest wykorzystywany do produkcji elementów systemów ochrony termicznej i układów napędowych ze względu na doskonałą odporność na utlenianie i stabilność termiczną.
Jak wybrać materiał ceramiczny o najlepszej przewodności cieplnej?
Wybierając najlepszy materiał ceramiczny przewodzący ciepło, należy przeprowadzić kompleksową analizę porównawczą danych.
Według wiarygodnych badań, tlenek berylu (BeO) i azotek glinu (AlN) będą liderami pod względem przewodności cieplnej. Najwyższa przewodność cieplna tlenku berylu może sięgać 300 W/mK, a azotek glinu plasuje się tuż za nim, charakteryzując się wyjątkowo wysoką czystością, sięgającą 200 W/mK. Te dwa materiały zajmują bardzo ważne miejsce w niektórych zastosowaniach w obudowach elektroniki wysokiej klasy.
Jeśli potrzebujesz materiału ceramicznego o wysokiej wydajności kosztowej, musisz go przeanalizować osobno. Chociaż przewodność cieplna tlenku glinu jest stosunkowo niska, jego koszt jest kilkukrotnie niższy niż azotku glinu, co czyni go bardziej korzystnym w niektórych zastosowaniach niskiej i średniej klasy. Azotek krzemu i węglik krzemu charakteryzują się lepszym stosunkiem wydajności do ceny i są bardziej odpowiednie w niektórych zastosowaniach o wyższych właściwościach mechanicznych.
Zgodnie z analizą zależności temperaturowej, przewodność cieplna większości materiałów ceramicznych maleje wraz ze wzrostem temperatury. Na przykład, przewodność cieplna azotku glinu spada o około 10-15% między temperaturą pokojową a 100°C. Natomiast degradacja wydajności węglika krzemu w środowiskach wysokotemperaturowych jest stosunkowo niewielka. W niektórych zastosowaniach wysokotemperaturowych zastosowanie węglika krzemu przyniesie więcej korzyści.
Zastosowanie ceramicznych materiałów przewodzących ciepło
Przemysł elektroniczny i półprzewodnikowy
Materiały ceramiczne o wysokiej przewodności cieplnej, takie jak azotek glinu i węglik krzemu, są szeroko stosowane w obudowach elektronicznych i podłożach odprowadzających ciepło. Potrafią one szybko odprowadzać ciepło z podzespołów elektronicznych, zapobiegając ich przegrzaniu, które mogłoby prowadzić do spadku wydajności i uszkodzeń.
Podłoża z azotku glinu stały się idealnym materiałem podłoża dla laserów półprzewodnikowych i modułów rozpraszania ciepła LED ze względu na wyjątkowo wysoką przewodność cieplną i niski współczynnik rozszerzalności cieplnej.
Lotnictwo i kosmonautyka
W sektorze lotniczo-kosmicznym obowiązują niezwykle wysokie wymagania dotyczące niezawodności materiałów. W niektórych silnikach lotniczych i statkach kosmicznych ceramika z węglika krzemu może być wykorzystywana do produkcji dysz i wymienników ciepła ze względu na swoją przewodność cieplną i stabilność w wysokich temperaturach. Materiały te mogą szybko przewodzić i rozpraszać ciepło w ekstremalnych temperaturach, poprawiając stabilność pracy urządzeń.
Wysokotemperaturowe wymienniki ciepła i urządzenia energooszczędne
Ceramiczne wymienniki ciepła odgrywają bardzo ważną rolę w przemyśle chemicznym i metalurgicznym. Zastosowanie materiałów ceramicznych o wysokiej przewodności cieplnej, takich jak węglik krzemu, pozwala obecnie poprawić efektywność wymiany ciepła i zmniejszyć straty energii.
Fotowoltaika i nowe pola energetyczne
W modułach ogniw fotowoltaicznych podłoża ceramiczne mogą być stosowane w różnych warstwach termoregulacyjnych, co pomaga poprawić wydajność konwersji fotoelektrycznej. W dziedzinie nowych źródeł energii, zastosowanie ceramiki termoprzewodzącej może również poprawić termoregulację akumulatora i wydłużyć jego żywotność.
Sprzęt AGD i produkty elektroniczne codziennego użytku
Ceramiczne folie przewodzące ciepło mogą być stosowane w wielu powszechnie używanych urządzeniach codziennego użytku, np. w diodach LED dużej mocy i elementach chłodzących telefonów komórkowych, dzięki czemu można szybko obniżyć temperaturę urządzenia.
Sprzęt medyczny
W sondach ultradźwiękowych i niektórych precyzyjnych urządzeniach medycznych wysoka przewodność cieplna materiałów ceramicznych w połączeniu z izolacją elektryczną gwarantuje stabilność i bezpieczeństwo pracy sprzętu.
Wniosek
Wybór najlepszego ceramicznego materiału termoprzewodzącego wymaga kompleksowego rozważenia wielu czynników. Dziękuję za przeczytanie tego artykułu i mam nadzieję, że okaże się on pomocny.
Dowiedz się więcej o materiałach ceramicznych.